| Rdz |
Księga Rodzaju |
| Wj |
Księga Wyjścia |
| Lb |
Księga Liczb |
| Pwt |
Księga Powtórzonego Prawa |
| Joz |
Księga Jozuego |
| Sdz |
Księga Sędziów |
| Rt |
Księga Rut |
| 1-2Sam |
Księga Samuela |
| 1-2Krl |
Księga Królewska |
| 1-2Krn |
Księga Kronik |
| Ezd |
Księga Ezdrasza |
| Ne |
Księga Nehemiasza |
| Est |
Księga Estery |
| Jb |
Księga Joba |
| Ps |
Księga Psalmów |
| Prz |
Księga Przypowieści Salomona |
| Kzn |
Księga Kaznodziei Salomona |
| Pnp |
Księga Pieśni nad Pieśniami |
| Iz |
Księga Izajasza |
| Jr |
Księga Jeremiasza |
| Tr |
Treny Jeremiasza |
| Ez |
Księga Ezdrasza |
| Dn |
Księga Daniela |
| Oz |
Księga Ozeasza |
| Jl |
Księga Joela |
| Am |
Księga Amosa |
| Ab |
Księga Abdiasza |
| Jo |
Księga Jonasza |
| Mi |
Księga Micheasza |
| Na |
Księga Nahuma |
| Ha |
Księga Habakuka |
| So |
Księga Sofoniasza |
| Ag |
Księga Aggeusza |
| Za |
Księga Zachariasza |
| Ml |
Księga Malachiasza |
| א |
alef |
| ב |
bet |
| ג |
gimel |
| ד |
dalet |
| ה |
he |
| ו |
waw |
| ז |
zain |
| ח |
chet |
| ט |
tet |
| י |
jod |
| כ |
kaw |
| ל |
lamed |
| מ |
mem |
| נ |
nun |
| ס |
samek |
| ע |
ain |
| פ |
pe |
| צ |
tsade |
| ק |
kof |
| ר |
resz |
| ש |
szin |
| ת |
taw |
| abc. |
kursywą zaznaczono cytaty ze Starego Przymierza za NA27 i NA28. W samym Starym Przymierzu zaznaczono w ten sposób nie tłumaczone wyrazy obcego pochodzenia, jak: Sela i pur |
| abs. |
absolutus |
| acc. |
acusativus |
| ak. |
akkadyjski |
| aleks. |
aleksandryjski |
| amor. |
amorycki |
| aor. |
aoryst |
| Ar. |
wersja arabska |
| arab. |
arabski |
| aram. |
aramejski |
| as. |
asyryjski |
| Ba. |
Baruch |
| bab. |
babiloński |
| Bo. |
wersja bohairyczna |
| BHQ. |
Biblia Hebraica Quinta. 2010. Schenker. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft |
| BHS. |
Biblia Hebraica Stuttgartensia. 1997. K. Elliger, W. Rudolf, red., wyd. 5. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft |
| chald. |
chaldejski |
| cz. |
czasownik, -niki |
| dat. |
dativus |
| dat. instr. |
dativus instrumentalis |
| dat. loc. |
dativus locativus |
| defek. |
defektywna (forma) |
| det. |
determinatyw |
| Did. |
Didache |
| dk. |
dokonane |
| dł. |
długość |
| dod. |
dodatek, dodaje, -ją, -wać |
| dos. |
dosłowny, -a, -e, -nie |
| dot. |
dotyczy, - czący |
| du. |
dualis |
| duch. |
duchowy, -a, -e, -o |
| ed(d). |
edycje Ms(s) |
| egip. |
egipski |
| elam. |
elamicki, -e |
| em. |
emendacja, -dowane |
| emf. |
emfatyczne |
| En. |
Księga Enocha |
| etiop. |
etiopski |
| etym. |
etymologia, -cznie |
| euf. |
eufemizm |
| fen. |
fenicki |
| filist. |
filistyński |
| frg. frgy. |
fragment, –y |
| fryg. |
frygijski, -a,-e |
| fut. |
futurum, futuryczny, -a, -e |
| G* |
G, tekst gr. pierwotny |
| G, Gmss |
Septuaginta, niektóre manuskrypty Septuaginty |
| GA |
Kodeks Aleksandryjski |
| GB |
Kodeks Watykański |
| GBal |
Kodeks Watykański wtóry |
| GE |
Göttingen Exodus |
| gen. |
genetivus |
| GK |
fragmenty z Genizy Kairskiej |
| GL |
G, recenzja Lucjana |
| Gmin |
G, mss minuskułowe |
| GN |
kodeks Basiliano-Vaticanus połączony z kodeksem Veneto |
| GO |
G, recenzja Orygenesa |
| GS |
zasada Granville’a Sharpa |
| GS |
Kodeks Synaiticus |
| GV |
Kodeks Venetus |
| G127 |
G ms 127 |
| głęb. |
głębokość |
| gr. |
grecki |
| gram. |
gramaty-ka, -cznie, -czny |
| grub. |
grubość, -ści |
| H |
przekład Hieronima |
| h |
h wygłosowe w transkrypcji wyrażeń |
| hbr. |
które przy wymowie pozostaje nieme |
| h. |
homonim, homonim(icznie)(iczny) |
| hap. |
haplografia |
| hbr. |
hebrajski |
| hebr. |
hebraizm |
| hend. |
hendiadys |
| het. |
hetycki, -s |
| Hex. |
źródła heksaplaryczne |
| hi. |
hifil |
| hier. egip. |
hieroglificzny egipski |
| hist. |
historyczny, -a, -e, -nie |
| hitp. |
hitpael |
| hitpalp. |
hitpalpel |
| hitpo. |
hitpolel |
| HM |
hebrajski misznaicki |
| HN |
hebrajski nebatejski |
| hof. |
hofal |
| hl. |
hapax legomenon, słowo użyte tylko raz w tekście Biblii. |
| hl2,3 |
słowo użyte w tekście Biblii, odpowiednio, dwa lub trzy razy |
| hom. |
homonim |
| hur. |
hurycki |
| Id, If, Ih, Ip |
interpretacje: duchowa, futuryczna, historycza i preteryczna |
| ill. |
illyryjski |
| imp. |
imperativus |
| impf. |
imperfectum |
| ind. |
indicativus |
| inf. |
infinitivus |
| ins. |
inskrypcja, -cje |
| int. |
interpretacja, -cje |
| J |
źródło jahwistyczne |
| J |
jezioro |
| JHWH |
Imię własne Boga, Jahwe |
| Jub |
Księga Jubileuszy |
| Jud |
Księga Judyty |
| juss. |
jussivus |
| kan. |
kananejski, -a |
| KD |
Kodeks Damasceński |
| KH |
Kodeks Hammurabiego |
| KP |
Kodeks Petersburski, B 19A |
| ketiw. |
wyrażenie zaświadczone w tekście głównym MT, dla którego sugeruje się właściwy odczyt, czyli qere |
| kj,w,z |
kryterium, odpowiednio, językowe, większego wglądu w tekst wyjściowy i zrozumiałości. |
| klk, klkn, klkd, klks. |
kilka, -naście, -dziesiąt, -set. |
| kod. |
kodeks, -y |
| kont. |
kontekst, -owy |
| l. |
lub |
| licz. |
liczebnik |
| lp, lm. |
liczba pojedyncza, liczba mnoga |
| łac. |
łaciński |
| mat. |
materiał(y) |
| M |
morze |
| Mdr. |
Księga Mądrości |
| med. |
medyczny |
| met. |
metonimia, -nimicznie |
| metaf. |
metafora, metaforycz(ny)(nie) |
| metat. |
metateza |
| mez. |
mezopotamski, -a min – minuta; w indeksie górnym: minuskuł(a)(owy) |
| m.in. |
między innymi |
| mn. |
mniejszy, -a |
| monet. |
monetarny |
| ms, mss. |
manuskrypt(y) |
| Ms. |
kodeks hbr. średniowieczny |
| MT, MTmss |
tekst masorecki, manuskrypty tekstu masoreckiego |
| MTMs, MTMss |
manuskrypt, manuskrypty hebrajskie średniowieczne |
| NA27, NA28 |
Novum Testamentum Graece. Nestle-Aland. 1993, 2012. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft |
| NB |
Niewola Babilońska |
| ndk. |
niedokonane |
| ni. |
nifal |
| nom. |
nominativus |
| NP |
Nowe Przymierze (Nowy Testament) |
| n.p.m. |
nad poziomem morza |
| O |
recenzja Orygenesa |
| OL |
wersje starołacińskie |
| oryg. |
oryginalny (tekst l. wariant) |
| ozn. |
oznacza |
| P |
źródło kapłańskie |
| palp. |
palpel |
| pap. |
papirus(y) |
| par. |
paralelne, paralelizm |
| pas. |
passivus, strona bierna |
| pd. |
południe |
| pd wsch. |
południowy wschód |
| pd zach. |
południowy zachód |
| pers. |
perski |
| pf. |
perfectum |
| pi. |
piel |
| pilp. |
pilpel |
| PL |
Pardes Lauder |
| pl. |
pluralis, Im |
| pn. |
północ |
| pn wsch. |
północny wchód |
| pn zach. |
północny zachód |
| poch. |
pochodzenie |
| pod. |
podobnie, podobieństwo |
| poj. |
pojęcie |
| pojem. |
pojemność |
| polp |
polpal |
| por. |
porównaj |
| pow. |
powierzchnia |
| późn. |
późniejszy, -e |
| p.p.m. |
poniżej poziomu morza |
| praes. |
praesens, czas teraźniejszy |
| pret. |
preteryczny, -a, -e, -nie |
| profet. |
profetyczny/e |
| przedr. |
przedrostek |
| przen. |
przenośnia, -e |
| przyd. |
przydawka |
| przyim. |
przyimek |
| przym. |
przymiotnik, -kowy |
| przyp. |
przypadek |
| przys |
przysłówek |
| PN |
Papirus Nasha |
| PS |
Pięcioksiąg Samarytański |
| ptc. |
participium, imiesłów |
| pu. |
pual |
| przyp. |
przypis, -y |
| przys. |
przysłówek |
| q. |
kal |
| qere. |
wyrażenie sugerowane jako właściwy odczyt wyrażenia zaświadczonego w tekście głównym MT, czyli ketiw |
| red. |
redakcja, -cyjny |
| rewok. |
rewokalizacja |
| rm. |
rodzaj męski |
| rodz. |
rodzajnik |
| r. p. Chr. |
rok przed Chrystusem |
| r. po Chr. |
rok po Chrystusie |
| rz. |
rzeczownik |
| rzym. |
rzymski |
| rż. |
rodzaj żeński |
| S. |
tekst syryjski |
| sc. |
status constructus |
| scp. |
scriptio plena, pisownia pełna |
| scd. |
scriptio defectiva, pisownia ułomna |
| szer. |
szerokość |
| SG |
Salkinson-Ginsburg. 1886. Hebrew New Testament, wyd. popr. 1999 w kierunku zgodności z Tekstem przyjętym greckiego NT |
| sg. |
singularis, lp |
| skr. |
skrót, skrócone |
| SP |
Stare Przymierze (Stary Testament) |
| spers. |
staroperski |
| spój. |
spójnik |
| st. |
stopień |
| str. |
strona, -y |
| sym. |
symbol, -icznie, -iczny |
| syn. |
synonim, synonimiczny, -nie |
| Syr. |
Mądrość Syracha |
| syr. |
syryjski |
| T |
Talmud |
| tiq. |
tiqqune soferim |
| TB |
Talmud Babiloński |
| Tb |
Księga Tobiasza |
| Tg |
targum |
| Tg Jo |
Targum Jonatana |
| Tg N |
Targum Neofiti |
| Tg PsJ |
Targum Pseudo-Jonatana |
| Tg O |
Targum Onkelosa |
| TgMs/Mss |
kodeks, kodeksy Targumów |
| Th |
grecki tekst Teodocjona |
| tłum. |
tłumaczenie, -one |
| TP |
Tekst przyjęty |
| trad. |
tradycja |
| trans. |
transliteracja |
| TW |
Tekst większościowy |
| tys. |
tysiąclecie |
| ugar. |
ugarycki |
| Vg. |
Wulgata |
| w., ww. |
werset, wersety |
| w.d,l,o,p,s,t |
w zgląd, o dpowiednio, d uchowego dziedzictwa, logiczności, objętości, pierwszeństwa NP, starożytności i trudności wariantu |
| wok. |
wokalizacja |
| wsch. |
wschód |
| wsp. |
współczesne |
| wyr. |
wyrażenie |
| wys. |
wysokość |
| wzgl. |
względnie |
| zach. |
zachód |
| zaim. |
zaimek |
| zal. |
zależne, zależność, -ści |
| zak. |
zakończenie |
| zap. |
zapożyczenie |
| ZMM |
Zwoje znad Morza Martwego |
| zm. |
zmarł |
| zn. |
znaczenie |
| zob. |
zobacz |
| zwok. |
zwokalizowane |
| zwr. |
zwrotny, -a, -e |
| I, II... |
homonimy (pierwszy, drugi...) |
| ’‘ |
transkrypcja odpowiednio א (alef) i ע (ain) |
| α’ |
przekład Akwili |
| ε’ |
Quinta, warianty piątej kolumny Heksapli |
| εβρ’ |
późniejsze przekłady tekstu na język grecki hebrajskiego |
| Θ Ψ m P75 892txt 070 1241 f 1.13 |
powszechnie stosowane określenia świadectw tekstowych Nowego Przymierza. W niniejszym przekładzie przytaczane za Novum Testamentum Graece (jak wyżej) |
| θ’ |
przekład Teodocjona |
| σ’ |
przekład Symmacha |
| 1En |
Pierwsza Księga Enocha |
| 1Kl |
Pierwszy List Klemensa |
| 1Mch, 2Mch, 4Mch |
Pierwsza, Druga, Czwarta Księga Machabejska |
| ה] ] |
znak lub znaki w nawiasie kwadratowym oznaczają, że nie zachowały się one w manuskryptach |
| מֿהל֯ש̇ |
brak znaku nad literą oznacza literę pewną, kropka prawdopodobną, kółko możliwą, kreska zaś niepewność co do identyfikacji liter podobnych |
| [...] |
nawias kwadratowy zamyka wyrazy lub wyrażenia, których w oryginale wyraźnie brak, a które w odczuciu tłumaczy wyjaśniają lub stanowią opcję wyjaśnienia znaczenia tekstu |